<!.. shoroa_matn> رمضان با شميم دل آويز و لحظات پاك و نوراني و سرشار از فيض و عشق و رحمتش روبه پايان رفت. اگرچه به پايان رسيدن رمضان و توفيق روزه‏داري، حلاوت ابتهاج و شعف به ارمغان مي‏آورد، لكن وداع با رمضان نيز اندوهناك است و جان عاشقان را مي‏گدازد.
لحظات وداع سوزناك با رمضان را با واژه‏ها و عبارات ژرف و عميق حضرت امام سجاد(ع) سپري مي‏سازيم. *** اي خداوندي كه احسان و فضل خويش به بندگانت عطا كرده‏اي و آنان را در بخشش و عطا غرقه ساخته‏اي. آثار نعمت تو بر ما چه آشكار است و احسان تو در حق ما چه بسيار. و چه بسيار ما را به نيكي خويش مخصوص گردانيده‏اي.
ما را به دين برگزيده خود، آيين پسنديده خود، شريعت سهل و آسان خود هدايت كردي و ديدگانمان را بينا ساختي كه به تو تقرب جوييم و به مقام كرامت تو واصل آييم.
بار خدايا، يكي از اين برگزيده‏ترين وظايف و خاص‏ترين واجبات، ماه رمضان را قرار دادي. ماهي كه آن را از ميان ديگر ماهها ويژگي ديگري بخشيده‏اي و از ميان همه زمانها و روزگارها اختيارش كرده‏اي و بر همه اوقات سال برتري‏اش نهاده‏اي، زيرا كه در آن قرآن و نور نازل كرده‏اي و بر تكاليف مومنان چند برابر افزوده‏اي و روزه را در آن واجب داشته‏اي و مردمان را به برپاي خاستن براي عبادت خود ترغيب كرده‏اي و شب قدر را كه از هزار ماه بهتر است تجليل فرموده‏اي. و چون رمضان را به ما عطا كردي، ما را بر ديگر امتها فضيلت نهادي و از ميان پيروان ديگر كيشها برگزيدي. پس ما به فرمان تو روزش را روزه داشتيم و شبش را به نماز برخاستيم، و با روزه داشتن و نماز خواندن در اين ماه به رحمتي كه ما را ارزاني داشته بودي روي نهاديم و آن را وسيله نيل به ثواب تو قرار داديم. تويي كه هر چه از تو خواهند تواني داشت و آنچه از فضل و احسان تو طلبند تواني داد و به خواستاران مقام قرب خود نزديك هستي. اي خداوند، ماه رمضان در ميان ما بس ستوده زيست و ما را مصاحب و ياري نيكو بود و گرانبهاترين سودهاي مردم جهان را به ما ارزاني داشت. اما چون زمانش به سر رسيد و مدتش و شمار روزهايش پايان گرفت، آهنگ رحيل كرد. اي خداوند، اينك با او وداع مي‏كنيم، همانند وداع با عزيزي كه فراقش بر ما گران است و رفتنش ما را غمگين و گرفتار وحشت تنهايي كند، عزيزي كه او را بر ما پيماني است كه بايد نگه داريم و حرمتي كه بايد رعايت كنيم و حقي كه بايد ادا نماييم. پس اكنون مي‏گوييم: بدرود اي بزرگ‏ترين ماه خداوند و اي عيد اولياي خدا. بدرود اي گرامي‏ترين اوقاتي كه ما را مصاحب و يار بودي، اي بهترين ماه در همه روزها و ساعتها. بدرود اي ماه دست يافتن به آرزوها، اي ماه سرشار از اعمال شايسته بندگان خداوند. بدرود اي يار و فزيني كه چون باشي، قدرت پس جليل است و چون رخت بربندي، فراقت رنج افزا شود. اي مايه اميد ما كه دوريت براي ما بس دردناك است. بدرود اي همدم ما كه چون بيايي، شادماني و آرامش بر دل ما آري و چون بروي، رفتنت وحشت‏خيز است و تالم افزاي.
بدرود اي همسايه‏اي كه تا با ما بودي، دلهاي ما را رقت بود و گناهان ما را نقصان. بدرود اي ياريگر ما كه در برابر شيطان ياريمان دادي و اي مصاحبي كه راههاي نيكي و فضيلت را پيش پاي ما هموار ساختي. بدرود كه آزادشدگان از عذاب خداوند در تو چه بسيارند، و چه نيكبخت است آن كه حرمت تو نگه داشت. بدرود كه چه بسا گناهان كه از نامه عمل ما زدودي و چه بسا عيبها كه پوشيده داشتي. بدرود كه درنگ تو براي گنهكاران چه به درازا كشيد و هيبت تو در دل مومنان چه بسيار بود.
بدرود اي ماهي كه هيچ ماه ديگر را توان همسري با تو نيست. بدرود اي ماهي كه تا تو بودي، امن و سلامت بود. بدرود اي آن كه نه در مصاحبت تو كراهت بود و نه در معاشرتت ناپسندي. بدرود كه سرشار از بركات بر ما درآمدي و ما را از آلودگيهاي گناه شست‏وشو دادي. بدرود كه به هنگام وداع از تو نه غباري به دل داريم و نه از روزه‏ات ملالتي در خاطر. بدرود كه هنوز فرا نرسيده است از آمدنت شادمان بوديم و هنوز رخت بر نبسته از رفتنت اندوهناك. بدرود كه چه بديها كه با آمدنت از ما دور شد و چه خيرات كه ما را نصيب آمد. بدرود تو را و آن شب قدر تو را كه از هزار ماه بهتر است. بدرود كه ديروز كه در ميان ما بودي آزمند ماندنت بوديم، و فردا كه از ميان ما خواهي رفت آتش اشتياق در دل ما شعله خواهد كشيد.
بدرود تو را و آن فضل و كرم تو را كه اينك از آن محروم مانده‏ايم. و بر آن بركات كه پيش از اين ما را داده بودي و اينك از كفش داده‏ايم. بار خدايا، ما آشناي اين ماهيم، ماهي كه ما را بدان شرف و منزلت دادي و به بركت نعمت و احسان خويش روزه داشتنش را توفيق دادي، در حالي كه مردمان شقي قدرش را نشناختند و با شوربختي خويش، از فضيلتش محروم ماندند. اي خداوند، تو بودي كه ما را برگزيدي و به شناخت اين ماه توفيق عنايت كردي و به سنت آن راه نمودي. تو بودي كه ما را توفيق روزه داشتن و نمازگزاران ارزاني داشتي، هر چند ما قصور ورزيديم و اندكي از بسيار به جاي آورديم. بار خدايا، حمد تو راست در حالي كه به بدكرداري خويش اقرار مي‏كنيم و به تبهكاري خويش معترفيم. براي رضاي توست اگر در اعماق دلمان پشيمان شده‏ايم و از سرصدق از تو پوزش مي‏طلبيم. پس در برابر قصوري كه در اين ماه در طاعت تو ورزيده‏ايم، ما را پاداشي ده كه به ياري آن بر فضيلت مرغوب دست يابيم و آن اندوخته‏هاي گوناگون را كه به آن مشتاق شده‏ايم بستانيم. عذر تقصير ما را در اداي حق خود بپذير و عمر ما را تا رمضان ديگر دراز كن و چون به رمضان ديگر رسيديم، ياريمان ده تا آن سان كه سزاي خداوندي توست عبادتت كنيم و ما را به منزلتي رسان كه سزاوار طاعت توست و به چنان اعمال شايسته‏اي برگمار كه اداي حق تو را در اين رمضان و رمضان ديگر، بايسته باشد. بارخدايا، در اين ماه اگر گناه كرده‏ايم، يا مرتكب آن شده‏ايم، يا به عمد خطايي از ما سرزده، يا از سر فراموشي ستمي بر خود واداشته‏ايم، يا پرده حرمت ديگري را دريده‏ايم، بار خدايا بر محمد و خاندانش درود بفرست و گناه ما در پرده اغماض فروپوش و ما را عفو كن و در برابر ديدگان شماتت‏كنندگان قرار مده و زبان طاعنان در حق ما دراز مگردان و ما را به رافت پايان نيافتني و فضل و كرم نقصان ناپذير خود به كاري برگمار كه خطاهايي را كه در اين ماه مرتكب شده‏ايم و تو آن نپسنديده‏اي، از ميان ببرد يا فروپوشد. بار خدايا، درود بفرست بر محمد و خاندان او، ما از سپري شدن رمضان اندوهگينيم، تو ما را بر اندوه اين فراق پاداش خير ده و اين روز عيد و روز روزه‏گشادن را بر ما مبارك گردان. چنان كه روز عيد از شمار بهترين روزهايي باشد كه بر ما گذشته و عفو تو را به سوي ما آورده و گناه ما را زدوده است. بار خدايا، گناهان آشكار و نهان ما را بيامرز.
اي خداوند، با به پايان رسيدن اين ماه، ما را از لوث گناه پاك نماي و با رفتنش، از ورطه گناهان برهان و از نيكبخت‏ترين كساني قرار ده كه در آن به عبادت تو پرداخته‏اند و نصيبشان از همه بيشتر بوده و بيش از همه از آن بهره يافته‏اند.
بار خدايا، اگر كسي از بندگان تو، حق اين ماه را آن چنان كه شايسته اوست رعايت كرده و حرمتش نگه داشته و وظايف خود و احكام آن را به جاي آورده و از گناهان پرهيز كرده و به تو تقرب جسته، آن سان كه خوشنودي تو نصيبش شده و رحمت تو بر او روي نهاده، اي خداوند، همانند مزدي كه او را مي‏دهي، از خزانه بي‏نيازيت به ما نيز ارزاني‌دار و چند برابر آن از فضل خود عطا فرماي، كه خزاين فضل تو را نقصان نيست. بلكه همواره در افزايش است، و معادن احسان تو دستخوش فنا نشود و بخشش تو چه بخششي گواراست. بار خدايا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و براي ما مزدي بنويس چونان مزد كسي كه اين ماه را تا روز قيامت روزه داشته و تو را عبادت كرده است. اي خداوند، ما در اين روز فطر، روز عيد و شادماني مومنان، روز اجتماع مسلمانان به گرد يكديگر، از هرگناه كه مرتكب شده‏ايم و از هر كار زشت كه زين پيش از ما سرزده، و از هر خيال بد كه در دل خود پنهان داشته‏ايم، توبه مي‏كنيم، توبه كسي كه در حال خيال بازگشتنش به گناه نيست و بار ديگر به گناه باز نگردد، توبه‏اي كه بي‏بازگشت، عاري از هرگونه شك و ريب، بار خدايا، چنين توبه‏اي را از ما بپذير و از ما خشنود شو و ما را در آن توبه ثابت قدم گردان. اي خداوند، روزي ما ساز خوف از عقاب جهنم را و شوق به نعيم بهشت را، تا لذت آنچه را كه از تو خواسته‏ايم دريابيم. اي خداوند، ما را در شمار توبه كنندگاني درآور كه محبت خود را به آنان ارزاني داشته‏اي و پذيرفته‏اي كه به طاعت توباز گردند، اي دادگرترين دادگران. اي خداوند،از پدران و مادران و همكيشان ما، آنان كه ديده از جهان بسته‏اند و آنان كه هنوز جام مرگ ننوشيده‏اند، درگذر. بار خدايا، بر محمد پيامبر ما و خاندان او درود بفرست.
همچنان كه بر ملائكه مقربين خود درود فرستاده‏اي. و بر او و خاندانش درود بفرست، آن سان كه بر پيامبران مرسل خود درود فرستاده‏اي. و درود بفرست بر او و خاندانش، آن سان كه بندگان صالح خود را درود فرستاده‏اي، درودي برتر از درود آنها، اي پروردگار جهانيان. درودي كه بركت آن به ما رسد و سود آن نصيب ما گردد و سبب استجابت دعاي ما شود، كه تو كريم‏تر كسي هستي كه بدو رغبت توان يافت و كارسازترين كسي هستي كه بدو توكل توان كرد و تو خود بخشنده‏ترين كسان به سائلان درگاه خود هستي و انت علي كل شي قدير. *بدرود اي گرامي‏ترين اوقاتي كه ما را مصاحب و يار بودي، اي بهترين ماه در همه روزها و ساعتها *بدرود اي ماه دست يافتن به آرزوها، اي ماه سرشار از اعمال شايسته بندگان خداوند *بدرود اي همدم ما كه چون بيايي، شادماني و آرامش بر دل ما آري و چون بروي، رفتنت وحشت‏خيز است و تألم افزاي
*بدرود اي بزرگترين ماه خداوند، اي عيد اولياي خدا *بدرود كه چه بسا گناهان كه از نامه عمل ما زدودي و چه بسا عيبها كه پوشيده داشتي *بدرود كه درنگ تو براي گنهكاران چه به درازا كشيد و هيبت تو در دل مومنان چه بسيار بود